Cứt trâu ở đầu trẻ sơ sinh (viêm da tiết bã): Tất tần tật những điều cần biết

Trẻ sơ sinh bị cứt trâu khá là phổ biến. Tình trạng này không gây ảnh hưởng đến sức khỏe và cách trị cứt trâu ở đầu trẻ sơ sinh cũng khá đơn giản nên mẹ không cần quá lo.

Tham khảo những thông tin được tổng hợp trong bài viết dưới đây của Hello Bacsi để hiểu rõ hơn về tình trạng cứt trâu ở đầu trẻ sơ sinh.

Cứt trâu ở đầu trẻ sơ sinh là gì?

Trẻ sơ sinh thường có làn da mềm mại, mịn màng. Nhưng cũng có nhiều trẻ sơ sinh bị những mảng sần sùi, có vảy trên da đầu và không biết từ đâu ra. Khi thấy con có những vảy này, bạn lo lắng rằng con đang gặp một vấn đề nghiêm trọng. Thật ra, đó có thể là cứt trâu ở đầu trẻ sơ sinh, một tình trạng phổ biến và thường vô hại.

Tình trạng cứt trâu ở đầu trẻ sơ sinh còn được gọi với tên y học là viêm da tiết bã. Bạn có thể giúp trẻ thoát khỏi tình trạng cứt trâu ở trẻ sơ sinh bằng vài bước đơn giản. Ngay cả khi không làm gì, trẻ sơ sinh bị cứt trâu cũng sẽ tự khỏi theo thời gian.

Nguyên nhân gây cứt trâu ở đầu trẻ sơ sinh

Hiện các bác sĩ chưa biết nguyên nhân chính xác gây ra cứt trâu ở đầu trẻ sơ sinh là gì. Họ cho rằng các mảng sần sùi xuất hiện khi các tuyến dầu trên da đầu bé sản xuất quá mức cần thiết. Điều này có thể là do ảnh hưởng hormone của mẹ còn sót lại từ khi bé còn trong bụng bạn.

Ở người trưởng thành, có mối liên hệ giữa viêm da tiết bã và các loại nấm men malassezia nhưng mối liên quan này không rõ ràng ở trẻ sơ sinh. Trường hợp hiếm gặp, viêm da tiết bã ở đầu trẻ sơ sinh là do suy giảm miễn dịch nhưng trẻ sẽ có thêm các triệu chứng khác nữa.

Từ những nguyên nhân trên, bạn có thể thấy không phải trẻ sơ sinh bị cứt trâu là do mẹ vệ sinh cho con kém. Vì vậy, bạn hãy bỏ đi suy nghĩ đó khi thấy một đứa trẻ sơ sinh bị cứt trâu ở đầu nhé.

Nguyên nhân khác hiếm gặp có thể là:

• Vấn đề vệ sinh: Việc tắm và gội đầu cho trẻ không đúng cách cũng có thể khiến bụi bẩn và tế bào da chết tích tụ lại gây bít lỗ chân lông nên có thể gián tiếp gây viêm da tiết bã. Cơ thể trẻ còn mềm yếu nên nhiều mẹ không dám “mạnh tay”, có đôi khi chỉ lau sơ sơ nên chưa được sạch sẽ. Từ đó tạo ra các mảng bám trên da đầu dẫn đến hiện tượng trẻ sơ sinh bị cứt trâu. 
• Trẻ sơ sinh bị cứt trâu da đầu còn do yếu tố cơ địa, tiêu hóa kém làm lượng vitamin và biotin không được cơ thể hấp thụ đủ dẫn đến tình trạng da tiết dầu thừa, dần hình thành các mảng bám trên da đầu.
• Thời tiết nóng: Thời tiết nóng ẩm và đội mũ nhiều cũng gián tiếp góp phần khiến da đầu trẻ sơ sinh bị cứt trâu. Khi tuyến mồ hôi hoạt động mạnh sẽ dễ khiến lỗ chân lông bị tắc, dẫn đến tình trạng hình thành cứt trâu trên đầu trẻ sơ sinh. 

Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị cứt trâu

Nhiều phụ huynh thường tìm kiếm trên mạng cụm từ “cứt trâu ở trẻ sơ sinh xuất hiện khi nào”, “cứt trâu ở trẻ sơ sinh là gì”, “cách chữa cứt trâu ở trẻ sơ sinh” hay “cách trị cứt trâu cho trẻ”, điều này cho thấy cha mẹ đang rất lo lắng với vấn đề trẻ bị cứt trâu. Vậy, cứt trâu ở trẻ sơ sinh là gì và cứt trâu ở trẻ sơ sinh xuất hiện khi nào?

Cứt trâu (viêm da tiết bã) phổ biến nhất ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ dưới 3 tháng tuổi, có thể kéo dài đến một năm hoặc lâu hơn. Hầu hết các trường hợp bị cứt trâu thường biến mất khi trẻ 1 tuổi, nhưng cũng có trường hợp kéo dài đến khi bé 4 tuổi.

Không phải tất cả trẻ sơ sinh đều bị cứt trâu. Theo Học viện Bác sĩ gia đình Hoa Kỳ (AAFP), khoảng 10% bé trai và 9,5% bé gái gặp phải tình trạng cứt trâu ở đầu trẻ sơ sinh.

Khi trẻ sơ sinh bị cứt trâu, trẻ sẽ có những dấu hiệu như:

• Da có thể nhờn, có những mảng vảy trắng, vàng hoặc màu sẫm hơn trên da đầu. Màu của cứt trâu phụ thuộc vào màu da của bé. Theo thời gian, những vảy này có thể bong ra.
• Da đầu có thể bị đỏ không có vảy hoặc da đầu bé có vảy trắng. Do đó, rất nhiều mẹ thắc mắc trẻ bị cứt trâu có ngứa không. Thực tế, dù nhìn có vẻ sẽ gây ngứa nhưng triệu chứng khó chịu này không xảy ra.
• Trong một số trường hợp hiếm gặp, trẻ có thể bị rụng tóc tại vị trí có cứt trâu hình thành. Tóc của trẻ sẽ mọc trở lại sau khi cứt trâu biến mất.

Cứt trâu ở đầu trẻ sơ sinh hay viêm da tiết bã cũng có thể xuất hiện ở các bộ phận khác của cơ thể ngoài da đầu. Những nơi phổ biến là: trên mặt thường gặp là vùng lông mày, đằng sau tai, khu vực mặc tã, nách…

Cách trị cứt trâu cho trẻ sơ sinh vừa đơn giản vừa hiệu quả

Bởi vì cảm thấy lạ khi phát hiện cứt trâu ở đầu trẻ sơ sinh, nhiều cha mẹ lên mạng tìm kiếm “có nên gỡ cứt trâu” trên đầu bé”, “cách trị cứt trâu cho trẻ sơ sinh” hay “cách chữa cứt trâu ở trẻ sơ sinh”. Thực tế, việc trị cứt trâu cho bé không khó. Bạn không nên gỡ các mảng cứt trâu mà thay vào đó, khi trẻ sơ sinh bị cứt trâu, bạn sẽ có thể điều trị tình trạng này ở trẻ sơ sinh ở nhà bằng cách:

1. Cách trị cứt trâu cho trẻ sơ sinh: Gội đầu sạch sẽ

Có cứt trâu ở đầu trẻ sơ sinh phải làm sao? Giữ da đầu sạch sẽ có thể giúp giải quyết vấn đề viêm da tiết bã ở đầu trẻ sơ sinh, vì gội đầu sẽ rửa sạch dầu thừa trên da đầu bé. Sử dụng dầu gội trẻ em hay dầu gội trị cứt trâu. Bạn không nên dùng dầu gội trị gàu cho trẻ trừ khi bác sĩ khuyên. Không phải tất cả các sản phẩm dầu gội đều an toàn cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.

Thực hiện

• Bước 1: Làm ướt tóc và da đầu
• Bước 2: Thoa kỹ dầu gội vào da đầu
• Bước 3: Dùng khăn xô nhỏ để gội đầu và chà nhẹ nhàng lên khu vực da bị ảnh hưởng
• Bước 4: Bạn cũng có thể thử chải đầu cho bé trong khi gội đầu
• Bước 5: Gội sạch tóc bé để loại bỏ tất cả dầu gội.

Tham khảo ý kiến bác sĩ nhi khoa tần suất gội đầu cho bé. Bạn có thể gội đầu cho con mỗi ngày thay vì cứ cách vài ngày. Tuy nhiên, việc gội nhiều lần có thể làm khô da đầu và làm cho tình trạng cứt trâu trở nên tồi tệ hơn. Biện pháp gội đầu khá an toàn, chỉ cần bạn cẩn thận để dầu gội không rơi vào mắt bé.

2. Cách trị cứt trâu cho trẻ: Chải tóc cho bé

Ngoài việc gội đầu sạch sẽ thì cách trị cứt trâu cho trẻ sơ sinh là làm gì? Sau khi gội sạch tóc và da đầu cho bé, bạn có thể nhẹ nhàng chải tóc cho bé bằng cây lược mềm dành cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Lúc này, các vảy không còn bám chặt vào da đầu nên dễ bong ra hơn. Bạn có thể chọn mua những loại lược chuyên biệt để chải cứt trâu ở đầu trẻ sơ sinh. Nếu không, bạn cũng có thể dùng bàn chải đánh răng mới và chải nhẹ nhàng cho bé. Thao tác chải tóc mẹ cần làm nhẹ nhàng tránh làm đau và tổn thương da đầu bé thêm.

Thực hiện

• Bước 1: Khi chải tóc cho bé, bạn di chuyển lược theo một hướng nhất định
• Bước 2: Từ từ chải vùng da đầu bị ảnh hưởng để các vảy bong ra
• Bước 3: Tiếp tục chải để loại bỏ vảy bám vào các sợi tóc
• Bước 4: Bạn có thể chải ngay cả khi tóc khô. Chỉ chải 1 lần/ngày. Nếu da đầu trở nên đỏ hoặc kích ứng, bạn giảm tần suất chải tóc lại.

3. Bôi dầu

Xử trí cứt trâu ở đầu trẻ sơ sinh như thế nào? Bạn hãy tham khảo ý kiến bác sĩ khi muốn thoa lên đầu bé một ít vaseline, dầu mát xa em bé, dầu ô liu, dầu dừa, jojoba hoặc dầu hạnh nhân. Một số cha mẹ làm điều này và tình trạng trẻ sơ sinh bị cứt trâu cải thiện rõ rệt. Việc bôi dầu vừa làm cứt trâu ở đầu trẻ sơ sinh không bám dính vào da đầu vừa nuôi dưỡng da tại vị trí bị ảnh hưởng. Dù là dùng loại dầu nào, trước khi bôi bạn hãy thử một lượng nhỏ lên da đầu để xem bé có bị kích ứng không.

Thực hiện

• Bước 1: Bôi một lớp dầu mỏng lên da đầu
• Bước 2: Nhẹ nhàng xoa dầu trong khoảng 1 phút
• Bước 3: Nếu con bạn vẫn còn thóp trên đầu, hãy thận trọng khi xoa dầu tại khu vực này
• Bước 4: Để dầu ngấm trong khoảng 15 phút
• Bước 5: Rửa sạch dầu bằng dầu gội trẻ em nhẹ nhàng.

Bạn có thể sử dụng phương pháp trị cứt trâu cho bé này 1 lần/ngày. Miễn là con bạn không bị dị ứng với dầu, đây là một phương pháp trị cứt trâu ở đầu trẻ sơ sinh an toàn cho bé.

4. Cách chữa cứt trâu ở trẻ sơ sinh: Bôi thuốc

Trong trường hợp bé bị viêm da nặng, cách trị cứt trâu cho trẻ sơ sinh là bác sĩ có thể kê toa cho bé kem chống nấm, kem có thành phần hydrocortisone hoặc kẽm. Thuốc chống viêm corticoir giúp giảm nhanh triệu chứng trên da, nhưng chỉ nên dùng trong thời gian ngắn. Khi áp dụng biện pháp điều trị cứt trâu ở đầu trẻ sơ sinh này, bạn không nên tự ý dùng mà cần có chỉ định của bác sĩ.

Một số loại dầu gội kháng nấm như ketoconazole cũng cho hiệu quả tốt, vì giúp ức chế hoạt động của vi nấm, đối với các trường hợp bác sĩ nghĩ đến nguyên nhân do nhiễm nấm malassezia. Tuy nhiên, loại này có thể gây kích ứng da đầu của trẻ, vì thế mẹ không nên lạm dụng, trừ khi có sự tư vấn của bác sĩ.

Ngoài ra ở các trường hợp nặng, gây triệu chứng ngứa, khó chịu ảnh hưởng đến bé hoặc có biểu hiện bội nhiễm, bác sĩ có thể cần kê thêm các loại thuốc khác, như thuốc giúp bong vảy tại chỗ, thuốc kháng sinh, kháng histamin.

Thuốc hay dầu gội khi lựa chọn dùng cho bé cần tránh loại chứa thành phần acid salicylic vì chất này dễ gây tình trạng ngộ độc và kích ứng da. Vì vậy, khi thấy bé có hiểu hiện viêm da mẹ nên đưa bé đi khám để được sử dụng thuốc đúng chỉ định tránh tình trạng tự ý kết hợp nhiều thuốc có thể làm tình trạng nặng thêm. 

5. Hãy thử tinh dầu

Trẻ sơ sinh bị cứt trâu phải làm sao, có dùng tinh dầu được không? Trường hợp muốn  sử dụng tinh dầu như một cách trị cứt trâu cho trẻ sơ sinh, hãy nhờ bác sĩ tư vấn trước khi sử dụng một loại tinh dầu phù hợp cho bé.

Việc sử dụng tinh dầu kháng khuẩn có thể giúp chống lại tình trạng cứt trâu do nấm men gây ra và tinh dầu chống viêm có thể làm dịu da đầu. Khi chọn tinh dầu, bạn có thể chọn tinh dầu chanh hoặc phong lữ. Một số người đề nghị dùng tinh dầu tràm trà, nhưng loại dầu này có thể không an toàn với trẻ nhỏ và nên tránh dùng cho trẻ dưới 6 tháng tuổi.

Thực hiện

• Bước 1: Pha loãng 2 giọt tinh dầu với 2 thì súp dầu nền (dầu dùng để pha loãng tinh dầu, ví dụ như dầu dừa, dầu ô liu, dầu bơ, dầu jojoba)
• Bước 2: Thoa tinh dầu vào khu vực da bị ảnh hưởng, để trong vài phút
• Bước 3: Chải để các mảng cứt trâu ở đầu trẻ sơ sinh bong ra
• Bước 4: Rửa sạch tất cả dầu bằng dầu gội.

Chẩn đoán và phòng ngừa cứt trâu ở đầu trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ như thế nào?

Chẩn đoán

Tình trạng viêm da tiết bã ở đầu trẻ sơ sinh rất phổ biến nên bác sĩ có thể dễ dàng nhận biết ngay. Bác sĩ chỉ cần quan sát da đầu và những bộ phận khác của bé. Trẻ không cần phải thực hiện bất kỳ xét nghiệm nào để chẩn đoán về tình trạng cứt trâu.

Phòng ngừa trẻ bị cứt trâu

Khi tình trạng cứt trâu ở đầu trẻ sơ sinh đã được kiểm soát, bạn vẫn duy trì việc gội đầu thường xuyên bằng dầu gội trẻ em và chải đầu bằng bàn chải mềm. Tham khảo ý kiến bác sĩ nhi khoa về tần suất gội đầu cho bé khi cứt trâu đã biến mất.

Khi nào nên đưa con đi khám?

Tình trạng cứt trâu ở đầu trẻ sơ sinh thường không nguy hiểm nhưng nếu da đầu của trẻ rất đỏ, bị nhiễm trùng, kích ứng, rỉ dịch hoặc các mảng cứt trâu lan ra mặt, cơ thể bé, bạn nên đưa bé đi khám.

Đôi khi viêm da tiết bã giống chàm ở trẻ sơ sinh, nhưng bác sĩ sẽ dễ dàng nhận ra sự khác biệt giữa hai tình trạng này. Bệnh chàm ở trẻ sơ sinh thường gây triệu chứng ngứa còn cứt trâu thì không. Nếu lo lắng về tình trạng trẻ bị cứt trâu, bạn hãy đưa bé đến bác sĩ để được tư vấn đúng đắn và có cách trị cứt trâu cho bé hiệu quả hơn.

Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu hơn về tình trạng cứt trâu ở đầu trẻ sơ sinh.