Chứng phù thai nguy hiểm như thế nào và có điều trị được không?

Phù thai là tình trạng nguy hiểm đến tính mạng cho em bé nếu không được phát hiện. Tỷ lệ sống sót khi thai nhi bị phù cũng thường không cao.

Trong khi mang thai, có nhiều tình trạng sức khỏe của thiên thần nhỏ mà bạn cần phải chú ý. Một trong số đó bao gồm chứng phù thai. Bài viết sau sẽ đem đến những thông tin xoay quanh về việc thai nhi bị phù nhằm giúp mẹ bầu hiểu được mức độ ảnh hưởng của tình trạng trên.

Phù thai là gì?

Phù thai là tình trạng thai nhi có sự tích tụ chất lỏng bất thường trong các mô xung quanh phổi, tim, bụng hoặc dưới da. Nói cách khác, chứng phù thai xảy ra khi có nhiều chất lỏng rời khỏi dòng máu của em bé và đi vào các mô. Từ đó gây ra tình trạng sưng tấy, phù nề ở thai nhi hoặc trẻ sơ sinh. Mặc dù tình trạng này chỉ xảy ra với tỷ lệ 1 trên 1.000 ca sinh nhưng đây vẫn là biến chứng vô cùng nguy hiểm mà mẹ nên lưu ý.

Nếu bạn đang mang thai và được chẩn đoán phù thai, bác sĩ có thể đề xuất để bạn chuyển dạ sớm. Em bé sau khi chào đời cũng sẽ cần được truyền máu và hỗ trợ bởi các công cụ liên quan khác để loại bỏ chất lỏng dư thừa. Đáng tiếc là ngay cả khi được điều trị, hơn một nửa số trẻ sơ sinh bị phù thai sẽ tử vong ngay trước hoặc sau khi sinh.

Các dạng của phù thai

Có 2 dạng thai bị phù khá phổ biến: Miễn dịch và không miễn dịch. Chúng sẽ phụ thuộc vào mỗi nguyên nhân gây phù thai.

1. Không miễn dịch

Hiện nay, phù thai không miễn dịch là loại phổ biến nhất. Nó xảy ra khi một tình trạng hoặc một loại bệnh khác cản trở khả năng điều tiết chất lỏng của cơ thể bé, bao gồm:

• Khối u
• Xuất huyết thai nhi, thiếu máu nghiêm trọng (Thalassemia)
• Nhiễm vi khuẩn hoặc virus
• Khuyết tật tim hoặc phổi
• Dị dạng động – tĩnh mạch
• Các dạng thiếu máu nghiêm trọng
• Rối loạn di truyền hoặc chuyển hóa.

2. Miễn dịch

Phù thai miễn dịch thường xảy ra khi nhóm máu của mẹ và thai nhi không tương thích với nhau. Điều này được gọi là không tương thích yếu tố Rh. Hệ thống miễn dịch của người mẹ có thể tấn công và phá hủy các tế bào hồng cầu của em bé. Các trường hợp nghiêm trọng của tình trạng không tương thích yếu tố Rh có thể là nguyên nhân gây phù thai và là biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh tan máu ở trẻ sơ sinh.

Ngày nay, vấn đề này đã không còn phổ biến kể từ khi các chuyên gia phát minh ra Rh immunoglobulin (RhoGAM). Thuốc này được dùng cho phụ nữ mang thai có nguy cơ không tương thích yếu tố Rh để ngăn ngừa biến chứng.

Dấu hiệu cảnh báo thai nhi bị phù

Mẹ bầu có thể gặp các triệu chứng sau đây nếu mắc phải chứng phù thai:

• Thừa nước ối
• Nhau thai quá lớn
• Bất thường ở nhau thai.

Thai nhi cũng có thể có lá lách, tim hoặc gan to bất thường và bác sĩ sẽ phát hiện phù thai trên siêu âm. Bởi vì thông qua phương pháp siêu âm, bác sĩ sẽ phát hiện ra chất lỏng bao quanh tim hoặc phổi của bé. Một em bé chào đời với chứng phù thai từ trong bụng mẹ có thể xuất hiện những triệu chứng sau đây:

• Bầm tím
• Khó thở
• Da nhợt nhạt
• Vàng da nặng
• Gan và lá lách phì đại
• Sưng phù nặng, đặc biệt là ở bụng.

Phương pháp y tế giúp chẩn đoán phù thai

Quá trình chẩn đoán thường được thực hiện bằng siêu âm. Một bác sĩ có thể nhận thấy thai nhi mắc phải tình trạng này khi mẹ khám thai định kỳ. Biện pháp siêu âm sử dụng sóng âm thanh tần số cao sẽ giúp ghi lại hình ảnh thai nhi trực tiếp bên trong cơ thể mẹ.

Bạn cũng có thể được yêu cầu siêu âm trong thai kỳ nếu phát hiện em bé ít di chuyển hoặc gặp phải các biến chứng thai kỳ khác, chẳng hạn như huyết áp tăng cao. Những xét nghiệm chẩn đoán bên lề cũng có khả năng được thực hiện để giúp xác định mức độ nghiêm trọng hoặc nguyên nhân của tình trạng, chúng bao gồm:

• Lấy mẫu máu thai nhi
• Chọc ối
• Siêu âm tim thai nhằm tìm kiếm các bất thường ở bộ phận này.

Phương pháp điều trị

Tình trạng phù thai thường không thể được điều trị trong giai đoạn mang thai. Thỉnh thoảng bác sĩ có thể truyền máu cho em bé để tăng khả năng thai nhi sống sót cho đến lúc chào đời. Ngoài ra, trong hầu hết các trường hợp, phụ nữ mang thai có thể được bác sĩ đề nghị thực hiện biện pháp giục sinh  nhằm nâng cao mức độ an toàn cho cả mẹ lẫn con.

Một khi em bé đã được sinh ra, những thủ thuật y tế để chữa trị cho con bao gồm:

• Dùng máy trợ thở
• Thuốc để kiểm soát suy tim
• Thuốc kích thích thận loại bỏ chất lỏng dư thừa
• Sử dụng kim nhằm loại bỏ chất lỏng dư thừa ở phổi, tim hoặc lồng ngực.

Mặc dù phù thai là biến chứng vô cùng nguy hiểm nhưng mẹ cũng đừng quá lo lắng vì tình trạng này rất hiếm gặp. Điều quan trọng là mẹ bầu nên khám thai định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ để sớm phát hiện các vấn đề xảy ra với thai nhi và nhận được giải pháp xử lý phù hợp từ bác sĩ.

Phương Uyên/HELLO BACSI