Tất tần tật những thông tin cần biết về bệnh viêm thực quản

Viêm thực quản thường là tình trạng không quá nghiêm trọng nhưng cần được điều trị và phòng ngừa để tránh biến chứng ung thư. Viêm thực quản mãn tính lâu ngày có thể dẫn đến biến chứng loét hoặc teo hẹp thực quản khiến người bệnh thường xuyên nuốt nghẹn hoặc thậm chí không thể nuốt được thức ăn khô. 

Có rất nhiều nguyên nhân gây viêm thực quản, thường gặp nhất do trào ngược axit dạ dày gây kích thích niêm mạc thực quản dẫn đến viêm. Trong bài viết này, Hello Bacsi mời bạn cùng tìm hiểu những thông tin y khoa xoay quanh tình trạng viêm này nhé!

Viêm thực quản là bệnh gì?

Thực quản là một cơ quan nằm ở đường tiêu hóa trên, nơi tiếp nhận thức ăn từ miệng và đẩy xuống dạ dày để tiêu hóa. Viêm thực quản là tình trạng viêm xảy ra ở lớp niêm mạc lót lòng thực quản. Nếu không được điều trị, tình trạng này sẽ gây ra những vấn đề về nuốt do loét, sẹo thực quản như nuốt khó, nuốt đau, đau ngực…

Trong vài trường hợp, viêm thực quản có thể diễn tiến thành thực quản Barrett, yếu tố nguy cơ gây ra ung thư thực quản.

Triệu chứng thường gặp

Người bị viêm thực quản sẽ có những triệu chứng gì hay viêm thực quản có những dấu hiệu nào? Theo các chuyên gia, những triệu chứng thường gặp của bệnh viêm thực quản gồm:

• Khó nuốt, nuốt đau
• Đau họng, khàn tiếng
• Nóng rát ngực
• Trào ngược axit dịch vị
• Đau ngực (nặng hơn khi ăn)
• Buồn nôn, nôn ói
• Đau bụng
• Chán ăn
• Ho
• Biếng ăn ở trẻ nhỏ.

Người có các triệu chứng viêm thực quản kể trên cần đến bệnh viện ngay nếu có thêm các vấn đề sau:

• Triệu chứng tiếp tục sau vài ngày
• Tình trạng đau ngực kéo dài hơn vài phút, đặc biệt nếu bạn có tiền sử bệnh tim mạch, cao huyết áp hoặc đái tháo đường
• Bạn có cảm giác bị mắc nghẹn, khó thở, đau ngực
• Nôn nhiều, khó thở sau khi nôn hoặc dịch nôn có màu vàng hoặc xanh, trông giống bã cà phê hoặc có lẫn máu
• Nhức đầu, đau cơ hoặc sốt
• Triệu chứng trở nặng khiến bạn không thể ăn uống dù là uống một ít nước.

Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy đi khám và tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa mỗi người là khác nhau. Vì vậy hãy hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn được phương án thích hợp nhất.

4 nguyên nhân gây bệnh viêm thực quản thường gặp

Theo các chuyên gia, dựa vào những tình trạng có thể gây bệnh thì có 4 nhóm chính bao gồm: viêm thực quản trào ngược, viêm thực quản dị ứng, viêm thực quản do thuốc và viêm thực quản do nhiễm trùng. Trong vài trường hợp, có nhiều yếu tố gây bệnh.

1. Viêm thực quản trào ngược

Một bộ phận có cấu trúc giống cái van được gọi là cơ thắt thực quản dưới. Cơ quan này giữ cho axit trong dạ dày không trào ngược lên thực quản được. Nếu van này mở, axit trong dạ dày sẽ trào ngược lên thực quản. Bệnh trào ngược thực quản dạ dày là tình trạng dòng axit liên tục trào ngược lên trên. Nếu không được kiểm soát tốt, bệnh trào ngược có thể dẫn đến biến chứng là viêm thực quản mạn tính và phá hủy niêm mạc của thực quản.

2. Viêm thực quản dị ứng

Tế bào bạch cầu đóng vai trò quan trọng trong phản ứng dị ứng. Viêm thực quản dị ứng xảy ra khi nồng độ bạch cầu ở trong thực quản cao, thường là do phản ứng với tác nhân dị ứng hoặc với dòng axit trào ngược.

Nhiều người bị viêm thực quản dị ứng sẽ dị ứng với một hay nhiều loại thức ăn khác. Những thức ăn có thể gây viêm thực quản dị ứng như sữa, trứng, lúa mì, đậu nành, đậu phộng, lúa mạch và thịt bò. Tuy nhiên, xét nghiệm kiểm tra dị ứng thông thường không đáng tin cậy để xác định. Ngoài ra, người bị viêm thực quản dị ứng có thể dị ứng với các chất khác như phấn hoa.

Theo các chuyên gia sức khỏe, tình trạng viêm thực quản dị ứng thường sẽ biến mất khi người bệnh được tránh xa ra khỏi tác nhân gây kích thích. Tuy nhiên, cần lư ý là, viêm thực quản dị ứng là tình trạng cấp tính khiến thực quản có thể bị viêm sưng quá mức gây ảnh hưởng đến hô hấp nên cần can thiệp y tế kịp thời. Việc can thiệp có thể là dùng thuốc chống dị ứng hoặc mở đường thở khi có dấu hiệu khó hô hấp.

3. Viêm thực quản do thuốc

Vài loại thuốc có thể phá hủy mô tế bào thực quản nếu chúng ứ đọng trong lớp niêm mạc thực quản quá lâu, ví dụ như nếu bạn nhai 1 viên thuốc với quá ít nước thì một phần viên thuốc sẽ đọng lại trong thực quản. Các thuốc có thể dẫn đến viêm thực quản bao gồm:

• Thuốc giảm đau như aspirin, ibuprofen và natri naproxen
• Kháng sinh như tetracycline và doxycycline
• Kali cloride dùng để điều trị thiếu kali
• Bisphosphonates gồm alderonate (Fosamax®), dùng để điều trị loãng xương
• Quinidine dùng điều trị bệnh tim mạch.

4. Viêm thực quản do nhiễm trùng

Việc nhiễm vi khuẩn, virus và nấm có thể gây viêm thực quản. Viêm thực quản do nhiễm trùng thường hiếm và chỉ xảy ra ở người bị suy giảm miễn dịch như là nhiễm HIV/AIDS hay ung thư.

Nấm Candida albicans thường xuất hiện trong miệng là nguyên nhân thường gặp gây ra tình trạng viêm thực quản do nhiễm trùng. Những bệnh lý nhiễm trùng như vậy thường liên quan đến suy giảm chức năng miễn dịch, đái tháo đường, ung thư hay lạm dụng thuốc kháng sinh.

Nguy cơ mắc phải

Bênh viêm thực quản thường gặp ở người lớn hơn là trẻ em. Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc phải bệnh này, chẳng hạn như:

• Hệ miễn dịch suy yếu do HIV/AIDS, đái tháo đường, ung thư máu, lymphôm hay các bệnh miễn dịch khác
• Thoát vị hoành (dạ dày chui qua lỗ cơ hoành)
• Hóa trị
• Xạ trị thành ngực
• Phẫu thuật vùng ngực
• Các thuốc chống thải ghép
• Aspirin và thuốc kháng viêm
• Nôi ói mạn tính
• Béo phì
• Thói quen sử dụng rượu và thuốc lá.

Nguy cơ bị viêm thực quản sẽ thấp ở những người có hệ miễn dịch khỏe mạnh.

Bệnh viêm thực quản được chẩn đoán và điều trị như thế nào?

1. Chẩn đoán

Bệnh viêm thực quản uống thuốc gì, chẩn đoán như thế nào? Câu trả lời là các bác sĩ sẽ chẩn đoán bệnh qua việc khai thác thông tin bệnh sử và kết quả từ các xét nghiệm:

• Nội soi thực quản: Một ống nội soi có gắn đèn và camera, mềm và linh hoạt để có thể quan sát rõ thực quản qua hình ảnh trên máy vi tính.
• Sinh thiết: Trong lúc nội soi, bác sĩ sẽ lấy một mẫu mô thực quản và gửi đến phòng xét nghiệm để làm các xét nghiệm cần thiết.
• Chụp X-quang cản quang: Việc chụp X-quang thực quản sẽ được tiến hành sau khi bạn uống barium. Barium sẽ lót lên lớp niêm mạc thực quản và có màu trắng trên hình ảnh X-quang.

2. Điều trị bệnh viêm thực quản

Tùy vào từng nguyên nhân gây ra triệu chứng viêm thực quản cụ thể mà các bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp điều trị chuyên biệt, bao gồm:

• Thuốc kháng virus: Dùng trong trường hợp tác nhân gây bệnh là do virus.
• Thuốc kháng nấm: Khi xác định nấm chính là tác nhân gây bệnh.
• Thuốc kháng dịch vị: Giúp bảo vệ niêm mạc thực quản khỏi tác động xấu của dịch vị dạ dày bị trào ngược.
• Steroid đường uống: Loại thuốc này cũng thường được chỉ định để cải thiện tình trạng bệnh.
• Thuốc ức chế bơm proton nhằm hạn chế sản xuất dịch vị dạ dày, ngăn ngừa trào ngược lên gây viêm thực quản.

Ngoài ra, các bác sĩ có thể kê toa cho bạn dùng thuốc giảm đau nhằm giảm nhẹ triệu chứng đau do viêm thực quản gây ra.

Nếu nguyên nhân chính là do dị ứng thức ăn

Bạn phải xác định loại thức ăn nào khiến thực quản của bạn bị viêm và nên hạn chế ăn chúng. Các loại thức ăn thường gặp có thể khiến thực quản bị viêm như cà chua, trái cây vị chua, thức ăn cay, rượu, cà phê, hành, tỏi, bạc hà và sô cô la.

Bạn cũng có thể làm dịu các triệu chứng bằng việc tránh các thức ăn cay, chua và cứng. Hãy ăn từng miếng nhỏ và nhai kỹ. Bên cạnh đó, bạn nên tránh thuốc lá và rượu, vì chúng làm tăng tình trạng viêm và ức chế hệ miễn dịch. Hãy gặp bác sĩ để được tư vấn về chế độ dinh dưỡng.

Phẫu thuật có thể cần thiết khi thực quản bị hẹp khiến bạn không nuốt được thức ăn.

Nếu nguyên nhân là do thuốc

Bạn cần uống nhiều nước khi uống thuốc hoặc nên uống thuốc dạng lỏng. Bạn không nên nằm xuống trong vòng 30 phút sau khi uống thuốc viên.

Chế độ sinh hoạt phù hợp

Để phòng ngừa bệnh viêm thực quản, bạn có thể áp dụng các biện pháp sau:

• Tránh thức ăn cay
• Tránh thức ăn cứng như là các loại đậu khô, bánh quy hay rau chưa được chế biến
• Tránh ăn uống thức ăn có tính axit như cà chua, cam, nho và các loại nước ép có tính axit khác. Thay vào đó, nếu muốn bổ sung vitamin C cho cơ thể, hãy uống thức uống đóng chai, dùng viên uống bổ sung vitamin C
• Ăn thức ăn mềm
• Ăn từng miếng nhỏ và nhai kỹ
• Uống nước bằng ống hút để nuốt dễ hơn
• Tránh bia rượu và thuốc lá.

Có nhiều nguyên nhân gây ra viêm thực quản và mỗi nguyên nhân đều có cách điều trị khác nhau. Khi bạn hoặc người nhà gặp các vấn đề về nuốt khó, nuốt nghẹn, cảm giác bỏng rát sau xương ức và cổ họng khi ăn no… thì nên đi kiểm tra tình trạng viêm thực quản với bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa. Bằng việc khám lâm sàng và thực hiện các xét nghiệm hỗ trợ như nội soi, bác sĩ sẽ tìm ra nguyên nhân gây viêm thực quản đồng thời sẽ tư vấn hướng điều trị thích hợp.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.