Tham vấn y khoa: Bác sĩ Lê Thị Mỹ Duyên · Đa khoa · Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc
Rối loạn nhân cách hoang tưởng là loại rối loạn nhân cách lập dị trong đó người bệnh thường xuyên nghi ngờ người khác. Các dấu hiệu khác của tình trạng này bao gồm miễn cưỡng giao tiếp với người khác, luôn thù hận, có ý nghĩ “hạ thấp” hoặc “ đe dọa” ngay cả trong những lời góp ý hoặc hành động đơn giản. Những người bị rối loạn nhân cách hoang tưởng thường nhanh chóng cảm thấy giận dữ và thù hằn với người đối diện.
Rối loạn nhân cách hoang tưởng có thể trở thành ảo tưởng khi các ý nghĩ phi lý và lòng tin trở nên quá cứng nhắc mà không ai có thể thuyết phục được họ. Khi một người bị mắc rối loạn nhân cách hoang tưởng hoặc ảo tưởng, nhưng không có các triệu chứng khác (như nghe hoặc nhìn thấy thứ gì đó không tồn tại), họ có thể đã mắc rối loạn hoang tưởng. Người mắc rối loạn hoang tưởng thường bị ảnh hưởng về suy nghĩ. Họ vẫn làm việc và hoạt động hàng ngày, nhưng cuộc sống thường hạn chế và cô lập.
Các triệu chứng phổ biến của rối loạn nhân cách hoang tưởng bao gồm:
Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Bạn nên đi khám bác sĩ tâm thần nếu tình trạng nghi ngờ ảnh hưởng đến các mối quan hệ hay công việc của mình.
Nguyên nhân chính xác gây ra bệnh vẫn chưa rõ ràng. Tuy nhiên, bệnh có thể liên quan đến việc kết hợp các yếu tố sinh học và tâm lý. Rối loạn nhân cách hoang tưởng phổ biến hơn ở những ai có người thân mắc tâm thần phân liệt. Chấn thương thể chất hay tình cảm cũng có thể là một yếu tố gây bệnh.
Rối loạn nhân cách thể hoang tưởng là tình trạng khá phổ biến và có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, bệnh thường tác động đến nữ giới nhiều hơn nam. Bạn có thể kiểm soát bệnh này bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hãy tham khảo bác sĩ để biết thêm thông tin chi tiết.
Có rất nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc rối loạn hoang tưởng cá tính, chẳng hạn như:
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế, vậy nên tốt nhất là bạn hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.
Bác sĩ thường chẩn đoán bệnh dựa trên những đánh giá về thể chất và tâm lý bằng cách kiểm tra bệnh sử tâm thần, xét nghiệm vật lý. Mặc dù không có xét nghiệm cụ thể chẩn đoán rối loạn nhân cách hoang tưởng, các bác sĩ sẽ sử dụng các xét nghiệm chẩn đoán khác nhau để loại trừ các bệnh lý gây ra triệu chứng. Nếu không tìm ra nguyên nhân, bạn cần đi khám bác sĩ tâm lý để đánh giá rối loạn nhân cách, xem xét thời gian và mức độ nghiêm trọng các triệu chứng.
Các bác sĩ tâm thần sẽ đánh giá sức khỏe toàn diện bằng cách hỏi về thời thơ ấu, trường học, nơi làm việc và các mối quan hệ. Bác sĩ cũng có thể yêu cầu bạn phản ứng với một tình huống tưởng tượng, điều này giúp đánh giá cách bạn phản ứng với các tình huống nhất định (ví dụ như phản ứng của bạn như thế nào nếu tìm thấy chiếc ví của ai đó trên vỉa hè). Sau đó, bác sĩ sẽ chẩn đoán và xây dựng kế hoạch điều trị.
Việc điều trị bệnh sẽ rất khó khăn vì người bệnh thường nghi ngờ bác sĩ. Nếu chấp nhận điều trị, các phương pháp về giao tiếp và thuốc thường có hiệu quả, bao gồm:
Nếu chấp nhận điều trị, bạn có thể duy trì công việc và các mối quan hệ lành mạnh. Tuy nhiên, bạn phải tiếp tục điều trị suốt đời vì không có cách nào chữa trị hoàn toàn bệnh. Các triệu chứng của rối loạn nhân cách hoang tưởng sẽ vẫn còn nhưng bạn có thể quản lý bằng cách chăm sóc và hỗ trợ từ người thân.
Những người mắc bệnh nếu không chữa trị sẽ có cuộc sống cô độc vì rối loạn nhân cách hoang tưởng cản trở khả năng làm việc hoặc duy trì các mối quan hệ xã hội.
Rất khó để có thể quản lí bệnh bởi vì người mắc rối loạn nhân cách hoang tưởng thường có xu hướng nghi ngờ sự giúp đỡ của người khác.
Nếu có bất cứ câu hỏi nào, xin vui lòng tam khảo ý kiến bác sĩ để hiểu rõ hơn các giải pháp tốt nhất dành cho bạn.
Miễn trừ trách nhiệm
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Đặt câu hỏi cho bác sĩ
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để tạo câu hỏi
Chia sẻ với bác sĩ các thắc mắc của bạn để được giải đáp miễn phí.
Đăng ký hoặc Đăng nhập để đặt câu hỏi cho bác sĩ!