Hẹp động mạch cảnh hay còn gọi là bệnh động mạch cảnh là bệnh lý có thể dẫn đến đột quỵ nếu không điều trị. Cùng Hello Bacsi tìm hiểu cụ thể hơn về căn bệnh nguy hiểm này nhé!
Tham vấn y khoa: Thạc sĩ - Bác sĩ CKI Ngô Võ Ngọc Hương · Tim mạch · Bệnh viện Nhân dân 115
Hẹp động mạch cảnh hay còn gọi là bệnh động mạch cảnh là bệnh lý có thể dẫn đến đột quỵ nếu không điều trị. Cùng Hello Bacsi tìm hiểu cụ thể hơn về căn bệnh nguy hiểm này nhé!
Hẹp động mạch cảnh là tình trạng xảy ra khi động mạch cảnh, động mạch lớn ở hai bên cổ, bị tắc nghẽn. Mỗi người có 2 động mạch cảnh, mỗi động mạch ở mỗi bên cổ. Đây là những động mạch lớn mang máu từ tim đến não, vùng mặt và đầu cổ.
Bạn có thể bị hẹp động mạch cảnh ở một trong hai động mạch ở cổ hoặc cả hai. Tình trạng này có thể trở nên nghiêm trọng hơn theo thời gian nếu không được điều trị, khiến cho lưu lượng máu đến não bị tắc nghẽn và giảm đi, dẫn đến đột quỵ với các biến chứng nghiêm trọng, thậm chí là tử vong.
Hầu hết người bị hẹp động mạch cảnh thường không có triệu chứng nào cho đến khi mức độ hẹp của động mạch trở nên nghiêm trọng và dẫn đến đột quỵ. Ở một số người thì có thể xuất hiện triệu chứng của cơn đột quỵ nhẹ hay cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA). Những cơn đột quỵ nhẹ này thường kéo dài ít hơn 10 phút, xảy ra khi một khu vực trên não bị thiếu nguồn cung cấp máu trong một khoảng thời gian ngắn và tự hồi phục nhanh chóng.
Các triệu chứng của cơn đột quỵ nhẹ phụ thuộc vào những động mạch não nào đã bị ảnh hưởng, trong đó các triệu chứng thường thấy bao gồm:
Tuy nhiên, nếu bị hẹp động mạch cảnh không gây đột quỵ, bạn vẫn có thể không nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào nêu trên.
Hãy gọi cấp cứu khẩn cấp nếu bất kỳ triệu chứng nào của một cơn đột quỵ vừa mới xuất hiện. Ngay cả khi chúng chỉ tồn tại trong một thời gian ngắn và sau đó bạn cảm thấy ổn, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức. Bạn có thể đã có một TIA. TIA khiến bạn có nguy cơ bị đột quỵ trong tương lai tăng lên rất nhiều lần.
Nói chuyện với bác sĩ nếu bạn có các yếu tố nguy cơ mắc bệnh động mạch cảnh ngay cả khi không có triệu chứng, ví dụ có đồng mắc đái tháo đường, tăng huyết áp hay rối loạn lipid máu. Đồng thời, việc gặp bác sĩ sớm sẽ giúp tăng cơ hội phát hiện bệnh động mạch cảnh và được điều trị trước khi biến cố thực sự xảy ra.
Nguyên nhân chính gây ra hẹp động mạch cảnh thường là do sự tích tụ của các lớp chất béo được gọi là các mảng bám. Khi mảng bám chặn dòng máu chảy bình thường qua động mạch cảnh, bạn sẽ có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn. Mảng bám tích tụ được gọi là xơ vữa động mạch. Xơ vữa động mạch có thể xảy ra trên thành mạch bất cứ vị trí nào. Nếu tại động mạch cảnh, bệnh lý động mạch cảnh xảy ra và biến cố đột quỵ có thể mắc phải bất cứ lúc nào.
Tỷ lệ hẹp động mạch cảnh trong dân số nói chung được ước tính là cao tới 5%. Theo Hiệp hội Đột quỵ Mỹ, đột quỵ đứng thứ 5 trong danh sách các bệnh lý gây tử vong. Hẹp động mạch cảnh là điều thường xảy ra theo thời gian và khi bạn lớn tuổi, nguy cơ mắc bệnh này cũng như đột quỵ tăng lên.
Những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh hẹp động mạch cảnh bao gồm:
Bệnh động mạch cảnh gây ra khoảng 10% đến 15% các ca đột quỵ. Đột quỵ là một trường hợp cấp cứu y tế có thể gây tổn thương não, yếu cơ và có thể tử vong.
Bệnh động mạch cảnh có thể dẫn đến đột quỵ thông qua:
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.
Hẹp động mạch cảnh thường chỉ được chẩn đoán sau khi bạn đã trải qua các triệu chứng đột quỵ. Bác sĩ sẽ kiểm tra kỹ lưỡng xem có bất kỳ vị trí tắc nghẽn mạch máu ngoài sọ nào hay không, điều này có thể giúp phát hiện ra chứng hẹp động mạch cảnh. Tình trạng này cũng có thể được chẩn đoán sau khi bác sĩ nghe thấy một âm thanh bất thường (âm thổi) khi kiểm tra cổ bằng ống nghe.
Các xét nghiệm khác giúp chẩn đoán vị trí và mức độ tắc nghẽn trong động mạch cảnh bao gồm:
Trong quá trình chẩn đoán, bác sĩ sẽ xem xét liệu bạn có mắc bệnh lý này hay không, kích thước và vị trí bị tắc nghẽn. Hẹp động mạch cảnh thường được chia thành ba mức độ: nhẹ, trung bình và nặng.
Những phương pháp nào dùng để điều trị hẹp động mạch cảnh?
Cách điều trị sẽ phụ thuộc vào mức độ hẹp của động mạch cảnh và các triệu chứng xảy ra. Các phương pháp điều trị có thể chia làm hai nhóm điều trị nội khoa hoặc phẫu thuật.
Các phương pháp điều trị nội khoa bao gồm:
Nếu mức độ hẹp động mạch từ 70-99% và đã xuất hiện các triệu chứng đột quỵ nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề nghị thực hiện phẫu thuật. Có 2 loại phẫu thuật bao gồm:
Hẹp động mạch cảnh có thể gây nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị nhanh chóng. Tình trạng này có thể gây ra biến cố đột quỵ, dẫn đến tử vong hoặc tàn tật. Điều quan trọng là phải nhận biết sớm các dấu hiệu của đột quỵ và hành động nhanh chóng nếu bạn nhận ra những dấu hiệu này ở chính mình hoặc người khác. Điều trị nhanh chứng hẹp động mạch cảnh có thể cứu sống bệnh nhân. Khi được chỉ định, kết quả phẫu thuật và đặt stent rất tốt. Hầu hết mọi người hồi phục rất nhanh chỉ sau một đêm nằm viện.
Khi bạn già đi, nguy cơ tiến triển của bệnh hẹp động mạch cảnh sẽ ngày càng tăng lên. Điều bạn có thể làm để ngăn ngừa tình trạng này và biến chứng như đột quỵ là duy trì lối sống lành mạnh càng sớm càng tốt, bao gồm:
Nếu có bất kỳ thắc mắc hay đề nghị nào, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên viên y tế để được có giải đáp tốt nhất. Việc phòng ngừa bệnh lý động mạch cảnh cũng như kiểm soát tốt các nguy cơ tim mạch khác là một trong những cách bảo vệ sức khỏe toàn diện, vừa kéo dài tuổi thọ và vừa nâng cao chất lượng cuộc sống.
Miễn trừ trách nhiệm
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Đặt câu hỏi cho bác sĩ
Vui lòng đăng nhập hoặc đăng ký để tạo câu hỏi
Chia sẻ với bác sĩ các thắc mắc của bạn để được giải đáp miễn phí.
Đăng ký hoặc Đăng nhập để đặt câu hỏi cho bác sĩ!